Overbelaste spieren zijn nooit fijn, maar hoe ontstaat dit eigenlijk? Vaak heeft dit te maken met een acute overbelasting, weinig herstel of langdurig herhaalde beweging. Er zijn echter nog veel meer oorzaken te vinden. Net zo belangrijk is het herstel, maar hoe doe je dat?
Overbelaste spieren is wat anders dan een trainingsprikkel. Na een periode van training volgt er een rustfase. Het lichaam herstelt en wordt sterker. Overbelaste spieren kunnen soms vergaande gevolgen voor pezen, banden en gewrichten hebben. De term zegt het al ‘overbelast’. Rust en wellicht behandeling zijn in dit geval nodig voor herstel.
In dit artikel gaan we daar dieper op in.
Oorzaak van overbelaste spieren
Overbelaste spieren ontstaan niet zomaar. Dit zijn de belangrijkste oorzaken:
- Zware belasting en weinig herstel – een te korte rustperiode na zware belasting.
- Zware belasting en ongetraind – beginners die te fanatiek sporten creëren een overbelasting.
- Acute overbelasting – sporten zonder warming-up of je vertillen. Ook een whiplash behoort tot de acute overbelasting.
- Langdurig herhaalde bewegingen – leidt vaak dat RSI-klachten. Denk hierbij aan een ongemakkelijke houding, het uitoefenen van kracht of het ondergaan van trillingen.
Andere oorzaken van overbelaste spieren zijn een ongunstige houding en het langdurig spastisch aanspannen van de spieren. Soms ligt de oorzaak in een beenlengteverschil of scheefstand van het bekken. Ook andere lichamelijke afwijkingen of asymmetrie kunnen de spieren overbelasten.
Symptomen van overbelasting
Bij acute overbelasting zijn de symptomen duidelijk: er ontstaan pijnklachten of een stijf en stram gevoel. Soms is er sprake van een gevoelige plek waarbij de pijn uitstraalt naar een ander gedeelte van het lichaam. Een langzaam toenemende zwelling is kenmerkend bij overbelaste spieren. Toch hoeft dit niet in alle gevallen te ontstaan, dit hangt ook van de locatie af.
Langdurige overbelasting geeft vaak klachten als stijve spieren (stijve rug, stijve nek of stijve schouders), hoofdpijn en het gevoel dat spieren en gewrichten vastzitten. Een ander belangrijk kenmerk is pijn die optreedt bij matige inspanning of continu aanwezig is. In dit geval is er vrijwel zeker sprake van overbelaste spieren. Normale spierpijn verdwijnt 1 tot 2 dagen na de inspanning of training. Dit hoort niet bij overbelasting maar bij wat trainingsprikkel genoemd wordt; de ‘natuurlijke’ prikkel die ontstaat na training van de spieren.
Herstellen van overbelasting
In veel gevallen is rust de beste methode om te herstellen. Een ongeschikt trainingsschema aanpassen is hierbij nodig. Ligt de oorzaak in een verkeerde werkhouding, dan is het belangrijk om hier iets aan te doen. Aanpassing van het bureau, de bureaustoel of apparatuur op een andere manier hanteren voorkomt verdere overbelasting.
Een goede training begint met een warming-up. Vooral onmisbaar wanneer je spieren een grote inspanning moeten leveren. Spieren presteren het best wanneer ze een temperatuur van 38 graden hebben.
Dit ligt iets boven de normale lichaamstemperatuur, daarom is een warming-up zo belangrijk.
Rek- en strekoefeningen houden de spieren soepel. Het voorkomt overbelasting, ook bij acute bewegingen.
Overbelaste spieren masseren
Na inspanning helpt een massage bij de afvoer van vocht en afvalstoffen. Bij overbelasting vermindert massage de spierpijn en pijnklachten. Een sportmassage is vooral geschikt voor regelmatige sporters. In alle andere gevallen helpt een normale massage voldoende.
Langdurige overbelaste spieren behandelen
Bij een acute overbelasting ga je zwelling tegen door koelen met ijs, een coldpack of koud water. Een drukverband vermindert zwellingen en pijnklachten. Daarnaast is het raadzaam om het lichaamsdeel hoger te leggen.
Last van langdurige overbelasting? Massage, lichte rekoefeningen, matige beweging en warmte zorgen voor een goed herstel. Dit moet allemaal in combinatie met voldoende rust. Bewegen is goed, zware inspanning leveren laat je beter achterwege.
Mochten de klachten niet verdwijnen dan kan de fysiotherapeut helpen. Vaak zal deze de behandeling richten op herstel en vermindering van pijnklachten. Behandeling bestaat uit massage, oefeningen en eventueel het aanbrengen van een (druk)verband of een ondersteunend verband.
Vergoeding van fysiotherapie (zorgverzekering)
Fysiotherapie wordt alleen vanuit de basisverzekering vergoed wanneer het om een chronische aandoening, artrose, etalagebenen of bekkenfysiotherapie gaat. Overige fysiotherapie wordt alleen vanuit de aanvullende verzekering vergoed. Er geldt dan geen eigen risico.
Wellicht ook interessant
Auteur: Bianca Walraven